همه کارشناسان و آسیب‌شناسان حوزه حوادث کشور در این عقیده اتفاق‌نظر دارند که در بسیاری از بزه‌ها، عامل اقتصادی بسیار تاثیرگذار و پای ثابت بسیاری از حوادث رخ داده در کشور مثل قتل، فرار از خانه، آدم‌ربایی، سرقت، اعتیاد و... است.
مرد جوانی که در پی ورشکستگی، نقشه سرقت از خانه یک تاجر نخ را طراحی کرد و این تاجر را با همدستی دوستش در زرند به قتل رساند، نمونه کوچکی از این ادعاست. در این ماجرا مقتول مردی بود 60 ساله، بازنشسته فرهنگی که بعد از بازنشستگی در زمینه تجارت نخ فعالیت می‌کرد.
براساس گفته‌های شاهدان ماجرا یک روز بعدازظهر 2 سارق به زور وارد منزل او شده و تقاضای پول می‌کنند، مرد صاحبخانه مقاومت کرده و در نهایت دزدان او را به ضرب چاقو می‌کشند. با انجام تحقیقات پلیسی رد یکی از مجرمان این پرونده به نام ایرج در کیانشهر زده و در جریان یک عملیات توسط پلیس دستگیر می‌شود. ایرج عامل اصلی جنایت، تنها انگیزه خود را سرقت از خانه تاجر نخ عنوان کرد.
این متهم در مسیر بازجویی‌های پلیسی مدعی می‌شود که تنها انگیزه ورودش به خانه مقتول سرقت وجوهات نقدی وی بوده البته آنها تصور می‌کردند در خانه مقتول با پول‌های بیشتری مواجه شوند که تصورشان اشتباه بوده و چون صاحبخانه چهره آنها را دیده بود چاره‌ای جز کشتنش نداشتند.
تحقیقات روی این پرونده نشان داد ایرج صاحب کارگاه تولیدی بوده که بعد از کلی تلاش موفق می‌شود این کارگاه را سرپا کند اما به خاطر ورود کالاهای خارجی که ارزان‌تر از تولیدات آنها بود ورشکست می‌شود.
در موردی مشابه نیز، جوانی به جرم سرقت از یک بانک در کرمان دستگیر شد. بررسی‌ها بیانگر آن بود که مصطفی متاهل بوده و قبل از این سابقه کیفری نداشته اما این سؤال مطرح شد که چرا او دست به این کار زده است؟
او علت اصلی این کار را ورشکستگی خود عنوان کرد. به گفته وی، وقتی کفش‌های تولیدشده‌‌اش روی دستش ماند فکر کرد این تنها کاری است که می‌تواند به داد او برسد. تأسف‌آور آنکه یکی از تولید‌کنندگان چرم در این استان نیز به خاطر ورشکسته‌شدن به مصرف مواد‌مخدر روی می‌آورد و زمانی که آبروی خود را بر باد رفته می‌بینند دست به خودکشی می‌زند.
حوادثی از این دست به وفور در صفحات حوادث قابل رویت هستند، حوادثی که شاید با اندکی موشکافی بتوان از وقوع آنها جلوگیری کرد. در این‌باره دکتر مهران احسانی، استاد اقتصاد دانشگاه کرمان، معتقد است شاید در بازخوانی علل وقوع هر حادثه‌ای، به‌خصوص در میان قشر جوان و ساکن استان‌هایی به غیر از پایتخت به این نتیجه برسیم که شرایط اقتصادی عامل اصلی این اتفاقات بوده است.
وی افزود: سودهای کلان و آرزوی یک شبه ثروتمند شدن افراد را ترغیب به کلاهبرداری، قاچاق کالا، قتل، فروش مواد‌مخدر و بزه‌هایی از این دست می‌کند.به عبارتی می‌توان اقتصاد را عامل غم و شادی انسان‌ها معرفی کرد. با ایجاد شغل و سرمایه‌گذاری‌های صحیح می‌توان جوانان را به جای رویاپردازی به کار واداشت و نیروی خلاقیت و فکر آنها را برای سازندگی مورد استفاده قرار داد و نه تخریب زندگی خود و جامعه.
دکتر احسانی در ادامه اظهار داشت: باید این موضوع را نیز در نظر گرفت که در شرایط اقتصادی فعلی، زمین خوردن و مجددا روی پا ایستادن کار بسیار دشوار و غیرممکنی به‌نظر می‌رسد، در بسیاری از موارد دیده شده است، ورشکستگان بعد از شکست‌های اقتصادی دست به کارهای عجیب می‌زنند.
در این میان شاید با اندکی توجه و در نظر گرفتن ملاحظات بیشتر برای تبلیغ کالاهای خارجی و کارشناسی این مورد بتوان میزان آسیب‌های اقتصادی و حوادث بعد از آن را که در اکثر موارد جبران‌ناپذیر هستند کاهش داد.
همشهری استانها
